زمانی که به کافه‌ای می‌روید و یک لاته سفارش می‌دهید، احتمالاً با یک فنجان که بر روی آن طرح‌های زیبا و پیچیده پیاده شده روبرو خواهید شد. شاید ایجاد این طرح‌ها بر روی یک نوشیدنی کاری دشوار و یا حتی غیرممکن به نظر برسد. شاید هم قبلاً این کار را انجام داده‌اید. چه مبتدی باشید، چه حرفه‌ای، موارد و نکاتی وجود دارند که با انجام آن‌ها می‌توان به یک لاته‌آرتیست خارق‌العاده تبدیل شد.
اهمیت بخاردهی شیر برای لاته‌آرت
وقتی صحبت از لاته‌آرت به میان می‌آید، بخاردهی (steaming) یکی از مهم ترین مراحل است و نمی‌توان اهمیت آن را نادیده گرفت. روشی که برای بخاردهی شیر استفاده می‌کنید تعیین کنندهٔ کیفیت لاته‌آرت خواهد بود. اما دلیل نقش پررنگ بخاردهی چیست؟
شیر بخارداده شده بافتی عالی برای لاته‌آرت ایجاد می‌کند. فرآیند بخاردادن شیر شامل وارد کردن هوا به شیر و در نتیجه ایجاد حباب‌های ریز است که به شیر بافتی خامه‌ای و مخملی می‌دهد. این بافت برای ایجاد میکروفوم مورد نیاز برای طرح‌های پیچیده بسیار ضروری به شمار می‌رود. بدون شیری که به روشی مناسب بخارداده شده باشد، نتیجه فاقد الگوی واضح و مشخص خواهد بود.
علاوه براین، بخاردهی شیر با دمای مناسب منجر به بهبود طعم نوشیدنی می‌شود. هنگامی که شیر بخاردهی می‌شود، پروتئین‌ها و قندهای موجود در آن تحت یک واکنش شیمیایی که طعم را افزایش می‌دهد قرار می‌گیرند. بنابراین بخاردهی شیر با دمای مناسب باعث ایجاد طعم و بافتی غنی و خامه‌ای که کاملاً برای اسپرسو مناسب است خواهد شد.
دستیابی به شیر عالی برای لاته‌آرت، بدون حضور تجهیزات مناسب امکان پذیر نیست. غالباً بخاردهی شیر برای دستیابی به میکروفوم توسط استیم وند (نازل بخار) دستگاه اسپرسو انجام می‌شود. اما برخی از نوآوری‌های جدید امکان دستیابی به کف (فوم) با همان کیفیت را بدون دستگاه اسپرسو ممکن ساخته‌اند.
اگر دستگاه اسپرسو ندارید و یا دستگاهتان از نازل بخار برخوردار نیست، با یک نانوفومر (NanoFoamer)، یک دماسنج کانتکت لس (بدون نیاز به تماس) و یک پیچر نیاز دارید. این ابزارها در کنترل دما، ایجاد فوم مناسب و ریختن شیر مفید خواهند بود. علاوه بر تجهیزات، تهیهٔ مناسب شیر برای دستیابی به نتیجه مطلوب کلیدی است. شیر می‌بایست تازه و سرد باشد، زیرا به ایجاد قوام لازم در طول فرآیند بخاردهی کمک خواهد کرد. همچنین استفاده از شیر کامل یا شیر با محتوای چربی بالا به منظور ایجاد بافتی خامه‌ای مهم به شمار می‌رود. از طرف دیگر، بخاردهی شیر به دقت و تمرین نیازمند است. بنابراین هرچقدر بیشتر تمرین کنید مسلط تر خواهید شد.
تجهیزاتی که برای بخاردهی شیر نیاز دارید
– نازل بخار (Steam wand): نازل بخار در اکثر دستگاه‌های اسپرسو وجود دارد و به منظور وارد کردن بخار به شیر استفاده می‌شود. استیم وند امکان کنترل فشار و زاویهٔ بخاردهی در جهت ایجاد یک میکروفوم خوب را فراهم می‌کند. نازل بخار در دستیابی به نتایج ثابت نقش مهمی ایفا می‌کند.
– فوم ساز شیر دستی: در صورت عدم وجود دستگاه اسپرسو، فوم ساز دستی ابزار کوچکی است که با آن می‌توانید از شیر فوم مناسبی بگیرید.
– دماسنج دیجیتال بدون تماس: وجود یک دماسنچ دیجیتال برای نظارت بر دمای شیر ر طول فرآیند بخاردهی بسیار مهم است. با کمک این ابزار می‌توانید شیر را تا محدودهٔ بهینه، بین ۶۵ تا ۶۸ درجهٔ سانتی گراد، حرارت دهید.
– پیچر لاته: پیچر لاته به طور خاص برای بخاردهی شیر و اضافه کردن آن به نوشیدنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ظرف به واسطهٔ دهانهٔ خاصش امکان ریختن کنترل شدهٔ شیر را فراهم می‌آورد.
چه یک باریستای حرفه‌ای باشید و چه مبتدی، برخورداری از ابزار و تجهیزات مناسب برای لاته‌آرت نکته ای ضروری و حائز اهمیت به حساب می‌آید. با وسایل مناسب نه تنها نتیجه کاملاً قابل قبول خواهد بود، بلکه فرآیند نیز لذت بخش می‌شود.
آماده سازی شیر
تهیه و آماده سازی شیر قبل از فرآیند بخاردهی در جهت دستیابی به شیر مطلوب لاته‌آرت اهمیت فراوانی دارد. تهیهٔ شیر از چندین مرحله و نکات کلیدی تشکیل شده که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
- با شیر سرد شروع کنید: استفاده از شیر تازه در نتیجهٔ نهایی نقش مهمی ایفا می‌کند. تازگی شیر به طعم و بافت کلی شیر بخارداده شده کمک زیادی می‌کند. بهتر است از شیر سرد که مستقیماً از یخچال برداشته می‌شود استفاده نمایید.
- در انتخاب میزان چربی شیر دقت کنید: چربی موجود در شیر نقش بسزایی در ایجاد بافتی خامه‌ای و مخملی ایفا می‌کند. اگر به دنبال حصول بهترین نتیجه که طرحی زیبا بر روی نوشیدنی غلیظی است هستید، بهتر است از شیر کامل یا پرچرب استفاده کنید. استفاده از شیر کم چرب بر روی بافت کلی شیر پس از بخاردهی تأثیر منفی خواهد گذاشت.
- نازل بخار را تمیز کنید: قبل از اینکه بخاردهی را شروع کنید، استیم وند را تمیز کنید تا از وجود مواد زائد و انتقال طعم‌های ناخواسته به شیر جلوگیری شود.
- از نازل بخار به درستی استفاده کنید: هنگام بخاردهی شیر استیم وند را درست در قسمت زیرین سطح شیر قرار دهید تا هوادهی انجام گیرد. سپس آن را به عمق شیر ببرید تا میکروفوم ایجاد شود.
مشکلات رایج در لاته‌آرت
ممکن است تمامی موارد را راعایت کنید ولی باز هم با مشکلاتی روبرو شوید. در ادامه برخی از رایج ترین این مشکلات و نحوهٔ برطرف کردن آن‌ها آمده است.
- حباب‌های بزرگ در فوم
چند دلیل برای ایجاد حباب‌های بزرگ به جای بافت صاف و مخملی در فوم شیر وجود دارد: ممکن است نازل بخار را با زاویه‌ای نامناسب و یا در نقطه‌ای نامناسب در پیچر قرار داده باشید. به علاوه، فشار بخار را پایین نگه داشته و با انبساط شیر به تدریج آن را افزایش دهید.
- شیر بدون بافت
شیر کاملاً صاف و بدون بافت، ممکن است به دلیل عدم هوادهی کافی در طول فرآیند باشد. مطمئن شوید که نازل بخار به درستی در قسمت زیرین سطح شیر و با زاویهٔ کمی قرار گرفته باشد. این کار به بخار اجازه می‌دهد که هوای کافی به شیر وارد کند.
- شیر سوخته یا طعمی ناخوشایند در شیر
گرم کردن بیش از حد شیر باعث ایجاد بو یا طعم سوختگی در آن خواهد شد. نظارت بر دمای شیر در طول بخاردهی بسیار حائز اهمیت است. همانطور که پیش تر اشاره شد، دمای ایده آل برای شیر بخار داده شدهٔ مناسب لاته‌آرت بین ۶۵ تا ۶۸ درجهٔ سانتی گراد است. فراتر رفتن از این محدوده باعث گرم شدن بیش از حد شیر و ایجاد طعم سوختگی در لاته خواهد شد.
تسلط در بخاردهی شیر در اجرای طرح لاته‌آرت و همچنین طعم محصول نهایی اهمیت فراوانی دارد. بهبود بافت و طعم که از طریق تکنیک‌های مناسب بخاردهی شیر به دست خواهد آمد، کلید اصلی در آماده سازی نوشیدنی با طعم و ظاهری خوشایند به حساب می‌آید. با برخورداری از تجهیزات مناسب، مراحل آماده سازی شیر، تکنیک‌ها و درک علک پشت این فرآیند، می‌توانید سفر خود را برای تبدیل شدن به یک لاته‌آرتیست حرفه‌ای آغاز کنید. فرآیند یادگیری را در آغوش گرفته و با پشتکار تمرین کنید.